نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیأت علمی دانشکده هنرهای آزاد فورت‌واین، دانشگاه پوردو، ایندیانا

2 هیأت علمی گروه زبان و ادبیات انگلیسی دانشکده ادبیات و زبان‌ها، دانشگاه اراک، اراک، ایران

چکیده

از منظر قرآن، تقوا ازجمله مضامین و بن‌مایه‌های اصلی است. این مقاله نشان می‌دهد چگونه این واژه از حیث واژگانی و معنایی، در بطن سپهر فراخ‌تر گفتمان قرآنی جای می‌گیرد و پیشنهاد می‌کند در پرتو عنایت به پویایی‌شناسی معنایی گسترده‌تر متن قرآن، از موضعی بهتر می‌توانیم طیف و دامنۀ نگرشی را که به ساختارهای مضمونی کلیدی قرآن شکل می‌دهند، استدراک کنیم. از حیث روش‌شناسی، این مقاله، از مطالعۀ آماری نظام‌مند واژگان قرآنی بهره گرفته و به کمک تحلیل رایانه‌ای، فهرستی جامع از تمام مشتقات واج‌ساختی ریشه‌هایی ناظر به مفهوم کلی «ترس» به دست می‌دهد که گروه معنایی بزرگتری مشتمل بر واژۀ تقوا را تشکیل می‌دهند. این مقاله براساس نتایجی که از مطالعۀ تجربی فراچنگ آمده، انعکاس‌مندی بینامتنی ذاتی قرآن را به‌مثابه چارچوب تحلیلی خود تلقی و استدلال می‌کند تغییرات معنایی محسوس در بلاغت اصطلاح تقوا، از سیر تطور و تکون آن در چینش اصلی متن قرآن حکایت می‌کند. این مقاله نشان می‌دهد توجه به سیر تاریخی چینش متن قرآن، همچنان مفید معنا می‌افتد.

کلیدواژه‌ها

بسام الجمل (1389). پژوهشی نو در باب اسباب نزول قرآن (سید حسین سیدی: مترجم). تهران: سخن.
Andry R (2006). Western scholarship and the Quran. In The Cambridge Companion to the Quran, ed. By Jane Dammen McAuliffe, 235-251.
Ohlander, E (2005). Fear of God (Taqwa) in the Quran: Some Notes on Semantic Shift and Thematic Context. Journal of Semitic Studies L/1, 137-152.
Fazlur R (1989). Major Themes of the Qur’an, 2nd edn (Minneapolis 1989), 28.
Toshihiko I (1964). God and Man in the Koran: Semantics of the Koranic Weltanschauung (Keio University Studies in the Humanities and Social Relations 5, Tokyo 1964), 234.