دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1401
دوره 1، شماره 2 ، آبان 1401
پرویز آزادی؛ مجید معارف
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 1-22
چکیده
اندرو ریپین از دانشمندان مشهور غربی بود که مطالعات قرآنی و تفسیری ایشان تأثیر به‌سزایی در مطالعات قرآنی غرب داشته است. تألیف کتب و مقالات بسیاری در حوزه علوم قرآنی، تفسیر و حدیث از او برجای مانده است. با توجه به اینکه مبانی محقق در روش او تأثیر به‌سزایی می‌گذارد و موجب سوگیری‌های خاصی در آثارش می‌شود، در این نوشتار مبانی مطالعات ...
بیشتر
اندرو ریپین از دانشمندان مشهور غربی بود که مطالعات قرآنی و تفسیری ایشان تأثیر به‌سزایی در مطالعات قرآنی غرب داشته است. تألیف کتب و مقالات بسیاری در حوزه علوم قرآنی، تفسیر و حدیث از او برجای مانده است. با توجه به اینکه مبانی محقق در روش او تأثیر به‌سزایی می‌گذارد و موجب سوگیری‌های خاصی در آثارش می‌شود، در این نوشتار مبانی مطالعات قرآنی ریپین مورد‌توجه قرار گرفت. در مطالعات قرآنی ریپین باور به گزارههایی از قبیل اینکه قرآن کریم دو قرن بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) تدوین شده است، قرآن از عهدین أخذ شده است، قرآن در محیط فرقهای نوشته شده است، قرآن از تمدن بینالنهرین گرفته شده است و همچنین برخی مفاهیم قرآن استعاری است، موجب شده ریپین مسیر مطالعاتی خود را در جهت اثبات این مبانی و پیش فرضهایش قرار دهد که در این نوشتار در آثارش نشان داده می‌شود.
علی شریفی
دوره 1، شماره 2 ، آبان 1401، ، صفحه 303-334
چکیده
معناشناسی زبان‌شناختی که به پیدایش معنا و سیر پیشرفت و تحولات آن می‌پردازد، روابط معنایی بین مفاهیم مختلف را شناسایی می‌کند و شبکه‌ای از معانی مرتبط را استخراج می‌کند، نقش بسزایی به‌ویژه در حوزه مطالعات قرآنی داشته است.در این مقاله، مکتب قوم زبان‌شناسی(مکتب بن) بهعنوان پرکاربردترین مکتب معناشناسی در عرصه مطالعات قرآنی، موردبررسی ...
بیشتر
معناشناسی زبان‌شناختی که به پیدایش معنا و سیر پیشرفت و تحولات آن می‌پردازد، روابط معنایی بین مفاهیم مختلف را شناسایی می‌کند و شبکه‌ای از معانی مرتبط را استخراج می‌کند، نقش بسزایی به‌ویژه در حوزه مطالعات قرآنی داشته است.در این مقاله، مکتب قوم زبان‌شناسی(مکتب بن) بهعنوان پرکاربردترین مکتب معناشناسی در عرصه مطالعات قرآنی، موردبررسی قرارگرفته است که ایزوتسو چهره برجسته این مکتب به‌شمار می‌رود. وی با برخورداری از پیشینه‌‌ای علمی در زبان‌شناسی و فلسفه، به بررسی معنا‌شناسانة واژه‌های کلیدی قرآن پرداخته و سعی کرده با کشف ارتباط معنایی واژگان در یک شبکه معنایی گسترده، به‌نظام هماهنگ قرآنی دست یابد که در این راستا از معناشناسی هم‌زمانی استفاده می‌کند که شاگردش ماکینو نیز در اثر خود با استفاده از این روش توانسته است جهان‌بینی کلی قرآن درباره آفرینش و رستاخیز را موردبررسی و استنباط قرار دهد. در این پژوهش کتابخانه‌ای به نقد و بررسی روش‌شناسی و محتوایی «آفرینش و رستاخیز» پرداخته‌شده است. گزارشی از اثر ماکینو حاکی از تقابل جدی ساخت مفهومی آفرینش و رستاخیز در قرآن در عین وجود اشتراکاتی بین آن دو است که وی علاوه بر روش‌های سنتی مراجعه به لغت، با استفاده از روش معناشناسی هم‌زمانی و توجه به معانی اساسی و نسبی کلمات به فهمی دقیق‌تر از معانی آفرینش و رستاخیز دست‌یافته است.
محمدعلی طباطبایی
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 23-56
چکیده
دنیل مدیگن در کتاب خودانگاره قرآن نظریه خاصی را درباره معنای «کتاب» در قرآن براساس روش معناشناسی توشیهیکو ایزوتسو ارائه کرده است که به نفی معنای متعارف کتاب و حصر آن در علم و مشیت الهی می‌انجامد. این نظریه تاکنون، چه در مجامع علمی غرب و چه در عالم اسلام، چنان‌که بایدوشاید نقد نشده و ازاین‌رو بسیاری آن را تلقی به قبول کرده و ...
بیشتر
دنیل مدیگن در کتاب خودانگاره قرآن نظریه خاصی را درباره معنای «کتاب» در قرآن براساس روش معناشناسی توشیهیکو ایزوتسو ارائه کرده است که به نفی معنای متعارف کتاب و حصر آن در علم و مشیت الهی می‌انجامد. این نظریه تاکنون، چه در مجامع علمی غرب و چه در عالم اسلام، چنان‌که بایدوشاید نقد نشده و ازاین‌رو بسیاری آن را تلقی به قبول کرده و مبنای نظریههای دیگری در فهم دیگر موضوعات قرآنی قرار دادهاند. این مقاله با مبنا قرار دادن نظریه معناشناسی ایزوتسو، به داوری درباره تلاش مدیگن می‌پردازد و نشان میدهد که حتی اگر فقط از همین زاویه کار او را ارزیابی کنیم، نمیتوانیم تحقیق او را الگوبرداری از روش ایزوتسو بدانیم و ازاین‌رو، باید به نتایج تحلیلهای او به دیده تردید نگریست، زیرا تلاش مدیگن چه از لحاظ روش و رویکرد و چه ازلحاظ نوع بهرهگیری از منابع، چنان متفاوت از ایزوتسوست که اساساً نمیتوان کار او را براساس معناشناسی ایزوتسویی دانست.
زینب شمس؛ محسن قاسم‌پور
دوره 1، شماره 2 ، آبان 1401، ، صفحه 335-360
چکیده
در قرن معاصر با تأثیرپذیری از افکار سید جمالالدین اسدآبادی، نیازها و شرایط سیاسی- اجتماعی جامعه، جریانی به نام «قرآنیان شیعه» در ایران شکل گرفت که بارزترین مشخصه آنان، کنار نهادن احادیث ائمه(ع) در فهم قرآن شناخته‌شده است. مطالعه آثار آنان نشان میدهد، دیدگاه‌شان با سایر قرانیون تفاوت‌هایی را دارد. هدف این نوشتار بررسی ...
بیشتر
در قرن معاصر با تأثیرپذیری از افکار سید جمالالدین اسدآبادی، نیازها و شرایط سیاسی- اجتماعی جامعه، جریانی به نام «قرآنیان شیعه» در ایران شکل گرفت که بارزترین مشخصه آنان، کنار نهادن احادیث ائمه(ع) در فهم قرآن شناخته‌شده است. مطالعه آثار آنان نشان میدهد، دیدگاه‌شان با سایر قرانیون تفاوت‌هایی را دارد. هدف این نوشتار بررسی نقش سنت در مبنا و رویکرد منتسبین به این جریان با استناد به نصوص خودشان است، ازاین‌رو با روش تحلیلی-توصیفی، دیدگاه آنان در سه موضوع (تفسیر و تأویل، کفایت قرآن (بهرهمندی از سنت در مباحث اعتقادی و نیز در تبیین احکام و جزئیات)، شروط پذیرش روایت) جمعآوری و فارغ از ارزیابی صحت واکاوی شده است. یافتهها حاکی از آن است که با این حجم از تفاوت‌ها و تناقضات، خطا در به‌کارگیری رویکردها و...، جریان بهحساب آوردن آنان موضوعی قابلتأمل است. از تناقض بین آراء آنان با یکدیگر، عدم پایبندی به مبانی و تغییر نظراتشان در طول حیات فکریشان، سستی مبانی آنان نتیجه می‌شود.
فاطمه توفیقی
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 57-80
چکیده
نقد تاریخی به‌ویژه ازآن‌جهت موردِتوجه نواندیشان دینی بوده که تصور میشده میتوان اسلامی نوگرا و اصیل را در خاستگاه تاریخی‌اش تصور کرد که با باور و عمل مسلمانانِ دوران بعد تفاوت داشته است. اما این نگاه تاریخی مشکلات الهیاتی، تاریخ‌پژوهانه و سیاسی دارد. در این نوشتار به بررسی سه اثر درباره حقوق و آزادی‌های زنان که با توجه به‌نقد ...
بیشتر
نقد تاریخی به‌ویژه ازآن‌جهت موردِتوجه نواندیشان دینی بوده که تصور میشده میتوان اسلامی نوگرا و اصیل را در خاستگاه تاریخی‌اش تصور کرد که با باور و عمل مسلمانانِ دوران بعد تفاوت داشته است. اما این نگاه تاریخی مشکلات الهیاتی، تاریخ‌پژوهانه و سیاسی دارد. در این نوشتار به بررسی سه اثر درباره حقوق و آزادی‌های زنان که با توجه به‌نقد تاریخی نوشته‌شده‌اند، پرداخته خواهد شد. این آثار عبارتنداز: قرآن و زن اثر آمنه ودود؛ زنان مؤمن در اسلام اثر اسماء بارلاس؛ و حجاب شرعی در عصر پیامبر(ص) از امیرحسین ترکاشوند. نویسندگان سه کتاب مزبور با این پیش‌فرض که حکم خدا با دریافت ما از آن تفاوت دارد، می‌کوشند زندگی دینی را باارزش‌های عادلانه سازگار و این هدف را با اتخاذِ ساختار روشنِ پژوهشی محقق سازند، اما در این آثار اشکالاتی هم وجود دارد. نویسندگان رویکرد الهیاتی‌شان را در تفسیر، به‌طور سازوار حفظ نمی‌کنند، به‌صورت گزینشی از منابع استفاده می‌کنند، در تحلیلشان گاه مقوله‌های مدرن را بر آثار پیشامدرن تحمیل می‌کنند، به تجربه‌های خاص بدن زنانه و مردانه توجهی ندارند، در منابع اصلی از نکاتی که قابلیت تفسیر مردسالارانه دارند چشم‌پوشی می‌کنند و به قرآن‌بسندگی دچار شده‌اند. توجه به این مشکلات می‌تواند به ما کمک کند تا نگاه عادلانه به متون دینی را با دقت روشی و محتوایی در تحلیل متون همراه کنیم.
امیرحسین فراستی؛ محمود کریمی
دوره 1، شماره 2 ، آبان 1401، ، صفحه 361-396
چکیده
مقاله پیشِرو به بازخوانی انتقادی بخشی از کتاب «قرائت سریانی-آرامی قرآن» اثر خاورشناس آلمانی، کریستوف لوکسنبرگ، با دلایلی تازه می‌پردازد. او در فصل پانزدهم از کتاب نام‌برده، قرائتی نوپدید از «حور عین» و دیگر تعابیر قرآنی که اشاره به «همسران بهشتی» در سنت تفسیری اسلامی دارد، ارائه می‌نماید. وی با ادعای کاربست روش ...
بیشتر
مقاله پیشِرو به بازخوانی انتقادی بخشی از کتاب «قرائت سریانی-آرامی قرآن» اثر خاورشناس آلمانی، کریستوف لوکسنبرگ، با دلایلی تازه می‌پردازد. او در فصل پانزدهم از کتاب نام‌برده، قرائتی نوپدید از «حور عین» و دیگر تعابیر قرآنی که اشاره به «همسران بهشتی» در سنت تفسیری اسلامی دارد، ارائه می‌نماید. وی با ادعای کاربست روش زبان‌شناختی، این تعابیر را بیانگر «انگورهای سپید» میداند که از زبان سریانی به عربی واردشده است. باوجوداین، بررسی سیاق قرآنی نشان از ناسازگاریِ فرضیات او با دیگر آیات دارد. همچنین، واژگان موردادعا، در اشعار شعرای جاهلی سابقهدار بوده و به همین معانی امروزی، در صدر اسلام بهکار میرفته است. افزون بر این، روایات فراوانْ حاکی از تلقی مشابهی میان مسلمانان نخستین و عالمان سدههای پسین از مفهوم مذکور است که لوکسنبرگ آن را انکار می‌کند. ضمن آنکه انتقادات دیگر خاورشناسان به کتاب لوکسنبرگ، مؤید محکمی بر بیارزشی دعاوی او نزد پژوهشگران غیرمسلمان است.
فروغ پارسا
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 81-106
چکیده
شخصیت منحصربه‌فرد پیامبر اکرم(ص) و تأثیر بی‌بدیل ایشان در پیدایی تمدن قدرتمند اسلامی از دیرباز توجه مسیحیت و نیز پژوهشگران غرب را به خود جلب نموده است. آباء‌کلیسا از همان آغاز به دلایل بسیاری پیامبری محمد(ص) و آموزه‌های آسمانی ایشان را انکار کرده‌اند و در خلال قرون‌وسطی تلاش بسیاری در جهت باژگون نمایاندن چهره ایشان در غرب صورت ...
بیشتر
شخصیت منحصربه‌فرد پیامبر اکرم(ص) و تأثیر بی‌بدیل ایشان در پیدایی تمدن قدرتمند اسلامی از دیرباز توجه مسیحیت و نیز پژوهشگران غرب را به خود جلب نموده است. آباء‌کلیسا از همان آغاز به دلایل بسیاری پیامبری محمد(ص) و آموزه‌های آسمانی ایشان را انکار کرده‌اند و در خلال قرون‌وسطی تلاش بسیاری در جهت باژگون نمایاندن چهره ایشان در غرب صورت پذیرفت. با مرور زمان و تحولاتی که به دنبال عصر روشنگری در اروپا به وقوع پیوست، کموبیش حقیقت وجودی آن حضرت مانند آفتابی از پس ابرها برون افتاد و آثار علمی و واقعبینانهتری درباره سیره پیامبر(ص) تدوین شد. مطالعات خاورشناسان درباره سیره محمد(ص) در دورههای مختلف با رویکردهای مختلف انجامگرفته است، لکن تنها شمار اندکی از تألیفات غربی توانستهاند شخصیت جامع آن حضرت به‌مثابه رهبر معنوی و نیز مقتدای سیاسی و اجتماعی مسلمانان را ترسیم نماید.
آندریاس گورکه؛ محمد تقوی
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 107-126
چکیده
نوشتار حاضر، ترجمه مقاله آندریاس گورکه[1] درباره محدودیتهای مطالعه تاریخی سیره محمد(ص) است. [2] این مقاله در سال 2011 میلادی در جشننامه هارالد موتسکی[3] منتشر شد. گورکه در این مقاله، منابع اسلامی را باوجود تمام مشکلات و محدودیتهایش، کماکان بهترین منبع برای بررسی زندگانی پیامبر(ص) میداند. تکیه اصلی این مقاله مبتنی‌بر نحوه برخورد ...
بیشتر
نوشتار حاضر، ترجمه مقاله آندریاس گورکه[1] درباره محدودیتهای مطالعه تاریخی سیره محمد(ص) است. [2] این مقاله در سال 2011 میلادی در جشننامه هارالد موتسکی[3] منتشر شد. گورکه در این مقاله، منابع اسلامی را باوجود تمام مشکلات و محدودیتهایش، کماکان بهترین منبع برای بررسی زندگانی پیامبر(ص) میداند. تکیه اصلی این مقاله مبتنی‌بر نحوه برخورد با این منابع و شیوه‌های نقد آنهاست و بدینمنظور چهار شیوه اصلی دراینباره شرح دادهشده است.1. Andreas Goerke[2]. مترجم خود را قدران مؤلف محترم مقاله میداند که با مطالعه ترجمه حاضر و انجام اصلاحاتی جزئی، صحت آن را تأیید کرده است.3. Harald Motzki
معصومه ریعان
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 127-150
چکیده
تاریخگذاری روایت یکی از روش‌های نوین حدیثشناسی است که برمبنای آن علاوهبر تعیین تقریبی پیدایش روایات، میتوان سیر ظهور و دلایل بروز و تفکر برههای از تاریخ جوامع مسلمان را شناسایی نمود. تحلیل اسناد روایات با ترسیم بصری «شبکه‌های عنکبوتی اِسناد» و با شناسایی «حلقههای مشترک» اصلی و فرعی از یک طرف و تحلیل ...
بیشتر
تاریخگذاری روایت یکی از روش‌های نوین حدیثشناسی است که برمبنای آن علاوهبر تعیین تقریبی پیدایش روایات، میتوان سیر ظهور و دلایل بروز و تفکر برههای از تاریخ جوامع مسلمان را شناسایی نمود. تحلیل اسناد روایات با ترسیم بصری «شبکه‌های عنکبوتی اِسناد» و با شناسایی «حلقههای مشترک» اصلی و فرعی از یک طرف و تحلیل «متن» و نیز تحلیل توأمان «اسناد و متن» از طرف دیگر، ظهور تفکرات بسیاری در جهت نظریهپردازی عقاید، فقه، ترویج اخلاق و سبک زندگی مؤمنانه را نشان میدهد که در طول تاریخ اسلام منجربه پیدایش روایات بسیاری گردیده است که گاه به وثاقت و گاه به ضعف ظهور نموده و به تفاسیر روایی قرآن نیز راه یافتهاند. حسن حنفی پژوهشگر معاصر مصری معتقد است اسلام نیازمند درکی همسو با آزادی و پیشرفت بشر است و درک متون دینی علاوهبر روش‌های مرسوم سنّتی نیازمند ابزارهای نوینی است تا در پیوند با علوم کلاسیک، کارآمدی متون مسلمانان را در جهان معاصر معنا بخشد. براساس این نگرش در عرصه علوم دین و روایت پژوهشگران دینی میتوانند با بهرهگیری از روش‌های نوین تحقیق، با نقد متن و سند، تاریخگذاری روایات را با روش سنّتی عالمان مسلمان درآمیخته و با بومیسازی مکانیسمهای علمی، بین آن علوم و علوم سنّتی اسلامی، پیوند برقرار نمایند. در این مقاله برآنیم تا از رهیافت چنین نگرشی، در یک مطالعه موردی، با تحلیل اسناد و متن روایت «المرأة عورة» که در تفاسیر روایی قرآن مورد استناد قرار گرفته و با مراجعه به کتب رجالی عالمان مسلمان، زمان، مکان، پدیدآورندگان و سیر تطوّرات این روایت را در طول زمان ارزیابی کنیم، تاریخ ظهور این روایت را بازشناسی کرده و استفاده از این روش‌شناسی را جهت کاربرد معتبرتر در تفاسیر روایی بومیسازی نماییم.
رقیه بیرامی؛ محمدحسن صانعی‌پور
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 151-178
چکیده
میزان به‌کارگیری و اعتبار حدیث و سنت پیامبر(ص) در رویکرد تفسیری محققان جریان فمینیسم اسلامی در هر دوره از تطور فکری آنان متفاوت و با الگوپذیری از اندیشمندان جریان اصلاح‌طلب اسلامی بوده است. آمنه ودود محسن یکی از برجسته‌ترین چهره‌های این جریان، در کتاب «قرآن وزن» به تبعیت از فضل الرحمن نقش اندکی برای احادیث قائل بوده است. در ...
بیشتر
میزان به‌کارگیری و اعتبار حدیث و سنت پیامبر(ص) در رویکرد تفسیری محققان جریان فمینیسم اسلامی در هر دوره از تطور فکری آنان متفاوت و با الگوپذیری از اندیشمندان جریان اصلاح‌طلب اسلامی بوده است. آمنه ودود محسن یکی از برجسته‌ترین چهره‌های این جریان، در کتاب «قرآن وزن» به تبعیت از فضل الرحمن نقش اندکی برای احادیث قائل بوده است. در دورهای دیگر، او در کتاب «جهاد جنسیت» با استفاده از رویکرد بافتگرایی خالد ابوالفضل و رویکرد معناشناختی، نظریه «اعتقاد به درنگ وجدانی براساس پارادایم توحیدی» را در فهم قرآن بهکار میبرد. کاربرد حدیث در آثار جدید ودود بهوضوح قابلپیگیری نیست. با تتبع در دیدگاه‌ها و برداشت‌های جدید وی و مقایسه آنها با آثار خالد ابوالفضل میتوان دریافت که حدیث در شکلگیری رویکرد نوین تفسیری ودود و اقدام جنجالبرانگیز او در امامت جماعت نماز در سال 2005 میلادی نقش مهمی دارد. این مسأله با بررسی استنادهای روایی خالد ابوالفضل در تحلیل آیه 34 سوره نساء و معنای نشوز در آن و استنادش به حدیث «ام ورقه» در صدور فتوا برای اثبات امامت جماعت زنان در نماز، مشخص می‌شود.
عبدالواحد قادری؛ محمد حسن‌بیگی؛ فرهاد صبوری‌فر
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 179-210
چکیده
اندیشه سیاسی إسرار احمد بازتاب سه جریان فکری است که از آزاد، اقبال و مودودی شروع‌شده بود، اما این اندیشه‌ها در فرآیند زمانی و ذیل شرایط سیاسی- اجتماعی، تأثیر خود را نشان دادند. مسأله اساسی پیشِرو، شناساندن تحول فکری وی، در فرآیندی زمانی و زمینه‌ای تاریخی و تبیین اندیشه‌های سیاسی این متفکر و نظریه‌پرداز است. براساس روش تاریخی-تحلیلی، ...
بیشتر
اندیشه سیاسی إسرار احمد بازتاب سه جریان فکری است که از آزاد، اقبال و مودودی شروع‌شده بود، اما این اندیشه‌ها در فرآیند زمانی و ذیل شرایط سیاسی- اجتماعی، تأثیر خود را نشان دادند. مسأله اساسی پیشِرو، شناساندن تحول فکری وی، در فرآیندی زمانی و زمینه‌ای تاریخی و تبیین اندیشه‌های سیاسی این متفکر و نظریه‌پرداز است. براساس روش تاریخی-تحلیلی، احمد نخست تابع افکار آزاد در ایده بازگشت به قرآن و اندیشه اصلاح فکریِ اقبال بود و در راستای دنبال کردن این اهداف، «مرکز انجمن خدام القرآن» را در سال 1972 میلادی بنیان نمود و نخستین کتابش را نیز در همین چهارچوب تألیف کرد. در مرحله بعد، تأثیر تفکر انقلابی مودودی و اصلاحی اقبال بیشتر نمایان شد و «تنظیم اسلامی» را در 1975میلادی راه‌اندازی کرد، سرانجام با بازگشت به اندیشه آزاد در جنبش خلافت و انقلاب اسلامی مودودی، در سال 1991 میلادی «تحریک الخلافت» را به‌منظور انقلاب همه‌جانبه و استقرار نظام خلافت تشکیل داد. نظریه سیاسی احمد در مرحله اخیر، ترکیبی از نگرش سنتی اهل سنت در باب خلافت و شیوه‌های مدرن غربی درباره حکومت نیز بود. در این نگرش چند عنصر اساسی آشکار است که به‌ترتیب میتوان به موارد زیر اشاره کرد: قائل شدن به اهل ذمه، محدود شدن نقش زنان در انتخابات، انتخاب خلیفه از سوی مردم برای یک دوره زمانی محدود، نقش اجتهاد و جهاد تبلیغی.
عبدالله گلداری؛ نسیم حسنی
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 211-232
چکیده
استعاره عبور شتر از سوراخ سوزن در انجیل‌های هم‌نوا (متی، باب نوزدهم آیه 24؛ مرقس، باب دهم آیه ۲۵؛ لوقا، باب هجدهم آیه ۲۵) و قرآن (سوره اعراف، آیه ۴۰) مطرح‌شده است. ظاهراً انجیل می‌گوید که عبور شتر از سوراخ سوزن راحت‌تر از ورود فردی ثروتمند به قلمرو بهشت است. از سوی دیگر، قرآن این استعاره را در بافتار تکذیب‌کنندگانی بیان می‌کند ...
بیشتر
استعاره عبور شتر از سوراخ سوزن در انجیل‌های هم‌نوا (متی، باب نوزدهم آیه 24؛ مرقس، باب دهم آیه ۲۵؛ لوقا، باب هجدهم آیه ۲۵) و قرآن (سوره اعراف، آیه ۴۰) مطرح‌شده است. ظاهراً انجیل می‌گوید که عبور شتر از سوراخ سوزن راحت‌تر از ورود فردی ثروتمند به قلمرو بهشت است. از سوی دیگر، قرآن این استعاره را در بافتار تکذیب‌کنندگانی بیان می‌کند که در برابر آیات خدا متکبرند (اسْتَکْبَرُوا). در بادی امر بهنظر میرسد که بافتار این استعاره در انجیل‌ها و قرآن متفاوت است. اما با تحلیل دقیق‌تر کلیدواژهها، تشابهاتی متنی دیده می‌شود که از هر دو متن قابلاستخراج هستند و برخلاف تصور محققان پیشین، فراتر از کاربرد مشترک این تمثیل است. برای نمونه، مرد ثروتمند در انجیل‌ها از بهارثبردن زندگی جاودانه میپرسد، و درعینحال قرآن نیز در مورد زندگی جاودانه و میراثبری در بافتاری مشابه صحبت می‌کند. این موارد و چندین تشابه متنی دیگر حاکی از آن است که قرآن تلویحاً همان بافتاری را برای استعاره مطرح می‌کند که انجیل‌ها هم به آن میپردازند.
فاطمه علاقه‌بندی؛ مهرداد عباسی
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 233-250
چکیده
فضل‌الرحمان (1988 میلادی) یکی از برجسته‌ترین محققان فلسفه اسلامی است. مضامین اصلی قرآن یکی از تألیفات مهم فضل‌الرحمان در رفع تقابل اسلام و دنیای مدرن است. رویکرد کل‌گرایانه این کتاب در برابر دو رهیافت دیگر قرار میگیرد؛ یکی شیوه بررسی‌های تاریخی اغلب مستشرقان که هیچگاه قرآن را از زبان قرآن و با فرض وحیانی بودن آن نخواندهاند ...
بیشتر
فضل‌الرحمان (1988 میلادی) یکی از برجسته‌ترین محققان فلسفه اسلامی است. مضامین اصلی قرآن یکی از تألیفات مهم فضل‌الرحمان در رفع تقابل اسلام و دنیای مدرن است. رویکرد کل‌گرایانه این کتاب در برابر دو رهیافت دیگر قرار میگیرد؛ یکی شیوه بررسی‌های تاریخی اغلب مستشرقان که هیچگاه قرآن را از زبان قرآن و با فرض وحیانی بودن آن نخواندهاند و تنها به وقایع تاریخی قرآن از منظری بیرونی و غیرِهمدلانه نگریستهاند یا در مطالعه واژگان قرآن به بررسی ادبیات عرب اکتفا کرده‌اند؛ دیگری شیوه بررسی آیه به آیه غالب مسلمانان که متضمن نگاهی جزءنگرانه و خارج از کلیت به آن است که سبب می‌شود مفاهیم و گرایشهای اصلی قرآن -که تکتک آیهها، درون آن کلیت معنا پیدا می‌کنند- در نظر گرفته نشود. درواقع این کتاب تلاشی است در جهت کاستیهای شیوه‌های مذکور در قرآنپژوهی.
سعادت غضنفری؛ محمد عباسی؛ مرتضی سمنون مهدوی؛ عباس احمدوند
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 251-282
چکیده
الکساندر راسل وب، مستشرق مسلمانِ آمریکایی است که علاوهبر مطالعات آکادمیک در باب اسلام، دل در گرو این آیین نیز داشت و در اثر همدلی‌هایی که با اسلام داشت، آثار او از رنگ و بوی خاصی برخوردار است. علاوهبر این، وب را باید نویسنده‌ای سرشناس و مبلغ اسلام در ایالات‌متحده آمریکا به‌شمار آورد که موفق شد با استفاده از نفوذ فرهنگی خود و هم‌زمان ...
بیشتر
الکساندر راسل وب، مستشرق مسلمانِ آمریکایی است که علاوهبر مطالعات آکادمیک در باب اسلام، دل در گرو این آیین نیز داشت و در اثر همدلی‌هایی که با اسلام داشت، آثار او از رنگ و بوی خاصی برخوردار است. علاوهبر این، وب را باید نویسنده‌ای سرشناس و مبلغ اسلام در ایالات‌متحده آمریکا به‌شمار آورد که موفق شد با استفاده از نفوذ فرهنگی خود و هم‌زمان نفوذ سیاسی که بهعنوان سفیر آمریکا در فیلیپین داشت، در رواج و پاگیری اسلام در ایالات‌متحده آمریکا و شتاب مطالعات اسلامی در این کشور، نقشی مهم ایفا کند. در این مقاله، پس از معرفی شخصیت علمی و فرهنگی وب، به بررسی آثار او در زمینه اسلام، تمدن اسلامی و جهان اسلام خواهیم پرداخت و کوشش خواهیم کرد نگاه همدلانه او را نسبت به اسلام ردیابی و بازنمایی کنیم.
سیدحسین نصر؛ محدثه امینی
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 283-302
چکیده
تفکر اسلامی همواره به موضوع پیدایش کیهان پرداخته است؛ اینکه صرفاً حاصل علوم طبیعی نیست بلکه امری دینی و متافیزیکی است. ویژگی ثابت مکاتب فکری اسلامی این بوده است که درباره خداوند و جهان، بر وابستگی بنیادین هستی‌شناسانه یا آنتولوژیکال، توافقی عام دارند. در مقابل گمانه‌زنی‌های مدرن درخصوص پرسش‌های مرتبط با موضوع پیدایش جهان، ...
بیشتر
تفکر اسلامی همواره به موضوع پیدایش کیهان پرداخته است؛ اینکه صرفاً حاصل علوم طبیعی نیست بلکه امری دینی و متافیزیکی است. ویژگی ثابت مکاتب فکری اسلامی این بوده است که درباره خداوند و جهان، بر وابستگی بنیادین هستی‌شناسانه یا آنتولوژیکال، توافقی عام دارند. در مقابل گمانه‌زنی‌های مدرن درخصوص پرسش‌های مرتبط با موضوع پیدایش جهان، قدرت خلاق مطلق و حاکمیت، در مکاتب فکری اسلامی، این امور منحصراً از آنِ خداست؛ او که در قرآن بهعنوان خالق، فاطر، باری و مصور نامیده می‌شود. بنابراین، خلقت باید بهعنوان نشانهای از وجود و خرد خداوند در نظر گرفته شود.
زهرا حیدری آبروان
دوره 1، شماره 2 ، آبان 1401، ، صفحه 397-414
چکیده
کراچکوفسکی و زینالف، هر دو از شخصیت‌های برجسته روس در زمینه ترجمه قرآن کریم هستند که علی‌رغم فاصله زمانی زیاد میان ظهور ایشان، عملکردی تقریباً یکسان و بسیار بهتر از سایر مترجمان روسی قرآن کریم داشته‌اند. کراچکوفسکی سال‌های بسیاری با قرآن کریم مأنوس بوده و آن را در دانشگاه تدریس داشته است. اما زینالف دارای دانش حوزوی بوده و انس وی ...
بیشتر
کراچکوفسکی و زینالف، هر دو از شخصیت‌های برجسته روس در زمینه ترجمه قرآن کریم هستند که علی‌رغم فاصله زمانی زیاد میان ظهور ایشان، عملکردی تقریباً یکسان و بسیار بهتر از سایر مترجمان روسی قرآن کریم داشته‌اند. کراچکوفسکی سال‌های بسیاری با قرآن کریم مأنوس بوده و آن را در دانشگاه تدریس داشته است. اما زینالف دارای دانش حوزوی بوده و انس وی با قرآن، از نوع شناخت علوم مختلف قرآنی در حوزه علمیه قم است. پرسش مطرح در این پژوهش آن است که علی‌رغم تسلط هر دو به زبان عربی، کدامیک توانسته ترجمه بهتری ارائه کند؟ بررسی تحلیلی محتوایی نشان میدهد زینالف به دلیل داشتن دانش زبانی بیشتر از قرآن کریم –به معنای تسلط و درک صحیح از متن و نه صرفاً تسلط به زبان متن– عملکرد موفقتری نسبت به کراچکوفسکی داشته و بهنظر میرسد این برتری نسبی، بیارتباط با محیط تحصیل وی نباشد.
محمدصادق هدایت‌زاده؛ سهیلا پیروزفر
دوره 1، شماره 2 ، آبان 1401، ، صفحه 415-430
چکیده
یکی از چالشی‌ترین مباحث محافل علمی و غیرعلمی در سده اخیر در اقصی نقاط جهان مسأله زنان و حقوق آنان است. جوامع اسلامی نیز از این مسأله بی‌بهره نبوده و گفتگوهای و حتی کشمکش‌های زیادی پیرامون زنان و جایگاه آنان در اسلام و فقه اسلامی صورت گرفته است. در همین راستا شاید بتوان گفت چالشی‌ترین آیه قرآن کریم پیرامون زنان آیه 34 سوره نساء هست ...
بیشتر
یکی از چالشی‌ترین مباحث محافل علمی و غیرعلمی در سده اخیر در اقصی نقاط جهان مسأله زنان و حقوق آنان است. جوامع اسلامی نیز از این مسأله بی‌بهره نبوده و گفتگوهای و حتی کشمکش‌های زیادی پیرامون زنان و جایگاه آنان در اسلام و فقه اسلامی صورت گرفته است. در همین راستا شاید بتوان گفت چالشی‌ترین آیه قرآن کریم پیرامون زنان آیه 34 سوره نساء هست که به مباحثی همچون قوامیت مردان، برتری مردان، اطاعت زنان از شوهران و ضرب زنان توسط مردان اشاره دارد. در این میان جریان‌های نواندیش همچون جریان «فمینیسم اسلامی» دیدگاه‌های متفاوتی عرضه کرده است. از این‌رو در مقاله حاضر به روش توصیفی-تحلیلی نظرات اسما بارلاس بهعنوان یکی از نواندیشان برجسته فمینیسم اسلامی پیرامون آیه 34 سوره نساء تبیین شده و ارزیابی میگردد. بارلاس معتقد است سنت تفسیری پدرسالار در جوامع اسلامی به الهامات الهی قرآن بی‌توجهی کرده و برداشت‌های نادرست پدرسالارانه خود را به خواست الهی نسبت داده است. وی قوامیت را به «حفاظت و حمایت»، تفضیل را به «برتری مالی»، قانتات را به «قنوت و تسلیم در برابر خداوند، نه شوهر»، نشوز را به «اختلال در زندگی زناشویی، نه نافرمانی از تمکین شوهر» و ضرب را به «برخوردی نمادین، نه کتک زدن» تفسیر کرده است. در ادامه مقاله نشان داده شده که مبنای فکری بارلاس یعنی تاریخ‌مندی قرآن نواقصی جدی دارد و برخی نظرات قرآنی او پیرامون آیه 34 سوره نساء خلاف ظواهر قرآنی، منابغ لغوی و روایات معصومین علیهم‌السلام است.
زهره اخوان‌مقدم
دوره 1، شماره 2 ، آبان 1401، ، صفحه 431-454
چکیده
شبهه وجود تعارض و تناقض میان آیات قرآن کریم از همان قرون نخستین ظهور اسلام میان مسلمانان و غیرمسلمانان مطرح میشده و امروزه نیز گروهی از خاورشناسان همین شبهه را بیان کرده و برای آن نمونه ارائه میدهند. بهطورکلی روش پژوهش مستشرقان در زمینه علوم اسلامی اشکال‌هایی دارد که میتوان آنها را چنین برشمرد: دخیلنمودن ذهنیتها ...
بیشتر
شبهه وجود تعارض و تناقض میان آیات قرآن کریم از همان قرون نخستین ظهور اسلام میان مسلمانان و غیرمسلمانان مطرح میشده و امروزه نیز گروهی از خاورشناسان همین شبهه را بیان کرده و برای آن نمونه ارائه میدهند. بهطورکلی روش پژوهش مستشرقان در زمینه علوم اسلامی اشکال‌هایی دارد که میتوان آنها را چنین برشمرد: دخیلنمودن ذهنیتها و پیشفرضها در مباحث، توجه به تناسب سیاقی بدون درنظر گرفتن تناسب موقعیتی، نگاه غیر وحیانی به قرآن، ضعف علمی، مراجعه به منابع نادرست، ضعیف و قیاسهای نادرست قرآن با متون مقدس. همچنین علل ایجاد توهم تعارض نزد خاورشناسان عبارتنداز: بی‌توجهی به ظرایف نحوی، عدم آشنایی کافی با بلاغت زبان عربی، عدم توجه به مباحث علوم قرآنی و عدم توجه به ساختار قرآن.
مرتضی سلمان‌نژاد؛ امیرحسین حسین‌زاده
دوره 1، شماره 2 ، آبان 1401، ، صفحه 455-480
چکیده
گفتمان «خودارجاعی»[1]، یعنی گفتمان قرآن درباره خودش، در جای جای قرآن کریم مشهود است. جالب اینکه قرآن کریم با بهرهبردن از استدلالات متنوع بههمراه گونههای مختلف بلاغی تلاش دارد که مخاطبین خود را متقاعد نماید تا برداشت خاصی نسبت به چیستی قرآن داشته باشند: ایجاد فهمی که به ایمان منتهی گردد. با توجه به مطالعات انجام شده در ...
بیشتر
گفتمان «خودارجاعی»[1]، یعنی گفتمان قرآن درباره خودش، در جای جای قرآن کریم مشهود است. جالب اینکه قرآن کریم با بهرهبردن از استدلالات متنوع بههمراه گونههای مختلف بلاغی تلاش دارد که مخاطبین خود را متقاعد نماید تا برداشت خاصی نسبت به چیستی قرآن داشته باشند: ایجاد فهمی که به ایمان منتهی گردد. با توجه به مطالعات انجام شده در زمینه گفتمان خودارجاعی در قرآن کریم، این مقاله بنا دارد بر اهمیت «زوج واژگان تقابلی»[2] بهعنوان یکی از ابزارهای بلاغی قرآن تأکید نماید. این مفهوم فراتر از مفهوم ساده «زوجها(ی واژگانی)»[3] است و با تقابل واضحی که در کل متن بین نمادهای حوزههای مختلف و عمدتاً در رابطه با مطالب کتاب مقدس در جریان است، روشن میگردد. برخلاف آنچه در نگاه اول بهنظر میرسد، «زوج واژگان تقابلی» در قرآن با نظام دینی دوگانه[4] ارتباطی ندارد؛ بهعکس، یک تحلیل دقیق نشان میدهد که استفاده از «زوج واژگان تقابلی» در متن بر ویژگی استثنایی قرآن در رابطه با منشأ الهی آن تأکید دارد. کارکرد «زوج واژگان تقابلی» با تمام ظرفیت بلاغی خود در تأثیری که به مخاطب منتقل می‌شود، ظاهر میگردد. این نوشتار با پیجویی آثار محققان معاصر که از تحلیلهای ادبی، ساختاری و استدلالی بهره بردهاند، بر آن است تا خواننده را به ثمربخشی مطالعات بلاغی قرآن متقاعدسازد. [1]. محمد باعزم در پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد خود با عنوان «معناکاوی واژه کتاب در خوداستنادی قرآن کریم»؛ نقد روش‌شناسانه کتاب «قرآن به روایت قرآن»»، این اصطلاح (Selfreferentiality) را به خود استنادی ترجمه کرده است. مترجمان معتقداند که برای تفکیکSelfreferentiality از Selfcitation، مناسب‌تر و دقیق‌تر آن است که به ترتیب به «خود ارجاعی» و «خود استنادی» ترجمه گردد.3. Binarity4. PairsDualist Religious System
اریک اُلاندر؛ ابوالفضل حری
دوره 1، شماره 2 ، آبان 1401، ، صفحه 481-521
چکیده
از منظر قرآن، تقوا ازجمله مضامین و بن‌مایه‌های اصلی است. این مقاله نشان میدهد چگونه این واژه از حیث واژگانی و معنایی، در بطن سپهر فراخ‌تر گفتمان قرآنی جای میگیرد و پیشنهاد می‌کند در پرتو عنایت به پویایی‌شناسی معنایی گسترده‌تر متن قرآن، از موضعی بهتر می‌توانیم طیف و دامنۀ نگرشی را که به ساختارهای مضمونی کلیدی قرآن شکل میدهند، ...
بیشتر
از منظر قرآن، تقوا ازجمله مضامین و بن‌مایه‌های اصلی است. این مقاله نشان میدهد چگونه این واژه از حیث واژگانی و معنایی، در بطن سپهر فراخ‌تر گفتمان قرآنی جای میگیرد و پیشنهاد می‌کند در پرتو عنایت به پویایی‌شناسی معنایی گسترده‌تر متن قرآن، از موضعی بهتر می‌توانیم طیف و دامنۀ نگرشی را که به ساختارهای مضمونی کلیدی قرآن شکل میدهند، استدراک کنیم. از حیث روش‌شناسی، این مقاله، از مطالعۀ آماری نظاممند واژگان قرآنی بهره گرفته و به کمک تحلیل رایانهای، فهرستی جامع از تمام مشتقات واجساختی ریشههایی ناظر به مفهوم کلی «ترس» به دست میدهد که گروه معنایی بزرگتری مشتمل بر واژۀ تقوا را تشکیل میدهند. این مقاله براساس نتایجی که از مطالعۀ تجربی فراچنگ آمده، انعکاسمندی بینامتنی ذاتی قرآن را به‌مثابه چارچوب تحلیلی خود تلقی و استدلال می‌کند تغییرات معنایی محسوس در بلاغت اصطلاح تقوا، از سیر تطور و تکون آن در چینش اصلی متن قرآن حکایت می‌کند. این مقاله نشان میدهد توجه به سیر تاریخی چینش متن قرآن، همچنان مفید معنا میافتد.
حسین شجاعی
دوره 1، شماره 2 ، آبان 1401، ، صفحه 513-534
چکیده
علم تاریخ در غرب، از سده 19 میلادی تاکنون جهش‌های بسیاری داشته است. درگذر این سال‌ها، تاریخ باعث شده تا ابهامات بسیاری رفع، سؤالات بسیاری پاسخ و باورهای اشتباه متعددی تصحیح شود. اما بااین‌وجود تاریخ‌نگاری و تاریخ‌نگری در جهان اسلام همپای این تحولات حرکت نکرده است. همین نیز باعث شده تا وقتی یک موضوع از منظر رویکرد غربی و اسلامی مقایسه ...
بیشتر
علم تاریخ در غرب، از سده 19 میلادی تاکنون جهش‌های بسیاری داشته است. درگذر این سال‌ها، تاریخ باعث شده تا ابهامات بسیاری رفع، سؤالات بسیاری پاسخ و باورهای اشتباه متعددی تصحیح شود. اما بااین‌وجود تاریخ‌نگاری و تاریخ‌نگری در جهان اسلام همپای این تحولات حرکت نکرده است. همین نیز باعث شده تا وقتی یک موضوع از منظر رویکرد غربی و اسلامی مقایسه شوند تفاوت چشم‌گیری میان آنها به چشم بیاید. نمونه واضح این نوع از تفاوت‌ها را در طرح موضوعات تاریخی در تفاسیر قرآن و آثار قرآنی مستشرقان میتوان دید. مقاله پیش‌رو با رویکردی انتقادی تلاش دارد تا با دقت‌نظر در ضعف‌ها و قوت‌های تاریخ‌نگری مفسران مسیری که تفاسیر قرآن برای همسو شدن با پیشرفت‌های علم تاریخ باید بپیماید را متذکر شود. در همین راستا اهتمام به ارزش تعلیمی تاریخ و احتراز از اسرائیلیات را به‌مثابه دو نکته مثبت تفاسیر میتوان در نظر گرفت که می‌تواند وجه تمایز رویکرد اسلامی با رویکرد غربی محسوب می‌شود، اما برای ارتقاء وضعیت تاریخ نگری تفاسیر قرآن پاره‌ای از آسیب‌ها همچون وجود مواضع متناقض، فقدان توازن میان عبرت‌گرایی و عینیت‌گرایی، غلبه نگرش ایدئولوژیک در تحلیل و همچنین شخصیت محوری را می‌بایست مورد‌توجه جدی قرار داد.
الهه شاه‌پسند
دوره 1، شماره 2 ، آبان 1401، ، صفحه 535-552
چکیده
تاریخ قرآن بهطورکلی و قرائات به‌طور خاص، یکی از حوزههای پژوهشی موردعلاقه در غرب است. یکی از پرکارترین قرائت‌پژوهان عصر حاضر شادی حکمت ناصر است. وی تاکنون دو کتاب و چهار مقاله در این زمینه به چاپ رسانده است. این مقاله با بررسی این آثار دریافته است که ازنظر ناصر، تاریخ متن قرآن برای رسیدن به شکل کنونی، شاهد پنج مرحلۀ رسمی‌سازی بوده ...
بیشتر
تاریخ قرآن بهطورکلی و قرائات به‌طور خاص، یکی از حوزههای پژوهشی موردعلاقه در غرب است. یکی از پرکارترین قرائت‌پژوهان عصر حاضر شادی حکمت ناصر است. وی تاکنون دو کتاب و چهار مقاله در این زمینه به چاپ رسانده است. این مقاله با بررسی این آثار دریافته است که ازنظر ناصر، تاریخ متن قرآن برای رسیدن به شکل کنونی، شاهد پنج مرحلۀ رسمی‌سازی بوده است. برای بررسی این مراحل، ناصر از مراحل میانی که اطلاعات بیشتری دربارۀ آن در دست بوده شروع کرده است تا بهاینترتیب، تبیین آنچه در مرحلۀ نخستین رویداده آسانتر شود. وی در آثارش رویکرد تاریخی- انتقادی دارد و از ورود به مباحث زبان‌شناختی و فقهی استقبال می‌کند؛ همچنین کوشیده است از روش‌های نوین، همچون تحلیل اسناد-متن موتسکی بهره گیرد و بدینوسیله، روند ایجاد انگارۀ شذوذ و نیز دو راوی را بررسی کند. همچنین او تطوّرات درونی رشتۀ قرائات را از رهگذر بررسی ارتباط آن با دیگر علوم همچون ادبیات، فقه و حدیث مورد‌توجه قرار داده است.
عایشه هدایت‌الله؛ مرضیه محصص؛ نفیسه دانش‌فرد
دوره 1، شماره 2 ، آبان 1401، ، صفحه 553-578
چکیده
کتاب «حاشیه‌های فمینیستی قرآن» با عنوان انگلیسی «Feminist Edges of the Qur'an» که در سال ۲۰۱۴ میلادی منتشر شد را میتوان مهم‌ترین اثر عایشه هدایت‌الله دانست. این کتاب در واقع محصول سال‌ها کاوش نویسنده در آثار زن‌مدارانه قرآن‌پژوهان است. هدایت‌الله دارای درجه دکترای مطالعات اسلامی از دانشگاه کالیفرنیاست و از سال ۲۰۰۸ تاکنون در ...
بیشتر
کتاب «حاشیه‌های فمینیستی قرآن» با عنوان انگلیسی «Feminist Edges of the Qur'an» که در سال ۲۰۱۴ میلادی منتشر شد را میتوان مهم‌ترین اثر عایشه هدایت‌الله دانست. این کتاب در واقع محصول سال‌ها کاوش نویسنده در آثار زن‌مدارانه قرآن‌پژوهان است. هدایت‌الله دارای درجه دکترای مطالعات اسلامی از دانشگاه کالیفرنیاست و از سال ۲۰۰۸ تاکنون در آکادمی مذاهب آمریکا دارای کرسی گروه «اسلام، جنسیت و زن» است و آثار مهمی در زمینه گفتمان جنسیت در اسلام و مطالعات منتشر کرده است. کتاب «حاشیه‌های فمینیستی قرآن» نخستین بار در سال ۲۰۱۴ به چاپ رسیده و بارها مورد تجدید چاپ قرار گرفته است. این کتاب، روش‌شناسی تفسیرهای فمینیستی قرآن در دوره معاصر است. نویسنده در این کتاب پس از معرفی آثار نامدار با گرایش تفسیر فمینیستی قرآن، به گونهای منسجم خاستگاه، مفاهیم و روش‌های تحلیلی این مفسران را بیان می‌کند و سپس این گرایش تفسیری را مورد نقد قرار میدهد. ویژگی برجسته این کتاب، دقت‌نظر نویسنده در تبیین تناقضات درونی دیدگاه‌های مفسران زنمحور در تفسیر آیات مرتبط با زنان است.