اریک اُلاندر؛ ابوالفضل حری
دوره 1، شماره 2 ، آبان 1401، ، صفحه 481-521
چکیده
از منظر قرآن، تقوا ازجمله مضامین و بن‌مایه‌های اصلی است. این مقاله نشان می‌دهد چگونه این واژه از حیث واژگانی و معنایی، در بطن سپهر فراخ‌تر گفتمان قرآنی جای می‌گیرد و پیشنهاد می‌کند در پرتو عنایت به پویایی‌شناسی معنایی گسترده‌تر متن قرآن، از موضعی بهتر می‌توانیم طیف و دامنۀ نگرشی را که به ساختارهای مضمونی کلیدی قرآن شکل می‌دهند، ...
بیشتر
از منظر قرآن، تقوا ازجمله مضامین و بن‌مایه‌های اصلی است. این مقاله نشان می‌دهد چگونه این واژه از حیث واژگانی و معنایی، در بطن سپهر فراخ‌تر گفتمان قرآنی جای می‌گیرد و پیشنهاد می‌کند در پرتو عنایت به پویایی‌شناسی معنایی گسترده‌تر متن قرآن، از موضعی بهتر می‌توانیم طیف و دامنۀ نگرشی را که به ساختارهای مضمونی کلیدی قرآن شکل می‌دهند، استدراک کنیم. از حیث روششناسی، این مقاله، از مطالعۀ آماری نظاممند واژگان قرآنی بهره گرفته و به کمک تحلیل رایانهای، فهرستی جامع از تمام مشتقات واجساختی ریشههایی ناظر به مفهوم کلی «ترس» به دست می‌دهد که گروه معنایی بزرگتری مشتمل بر واژۀ تقوا را تشکیل می‌دهند. این مقاله براساس نتایجی که از مطالعۀ تجربی فراچنگ آمده، انعکاسمندی بینامتنی ذاتی قرآن را بهمثابه چارچوب تحلیلی خود تلقی و استدلال می‌کند تغییرات معنایی محسوس در بلاغت اصطلاح تقوا، از سیر تطور و تکون آن در چینش اصلی متن قرآن حکایت می‌کند. این مقاله نشان می‌دهد توجه به سیر تاریخی چینش متن قرآن، همچنان مفید معنا میافتد.