نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده
معناشناسی زبانشناختی که به پیدایش معنا و سیر پیشرفت و تحولات آن میپردازد، روابط معنایی بین مفاهیم مختلف را شناسایی میکند و شبکهای از معانی مرتبط را استخراج میکند، نقش بسزایی بهویژه در حوزه مطالعات قرآنی داشته است.
در این مقاله، مکتب قوم زبانشناسی(مکتب بن) بهعنوان پرکاربردترین مکتب معناشناسی در عرصه مطالعات قرآنی، موردبررسی قرارگرفته است که ایزوتسو چهره برجسته این مکتب بهشمار میرود. وی با برخورداری از پیشینهای علمی در زبانشناسی و فلسفه، به بررسی معناشناسانة واژههای کلیدی قرآن پرداخته و سعی کرده با کشف ارتباط معنایی واژگان در یک شبکه معنایی گسترده، بهنظام هماهنگ قرآنی دست یابد که در این راستا از معناشناسی همزمانی استفاده میکند که شاگردش ماکینو نیز در اثر خود با استفاده از این روش توانسته است جهانبینی کلی قرآن درباره آفرینش و رستاخیز را موردبررسی و استنباط قرار دهد. در این پژوهش کتابخانهای به نقد و بررسی روششناسی و محتوایی «آفرینش و رستاخیز» پرداختهشده است.
گزارشی از اثر ماکینو حاکی از تقابل جدی ساخت مفهومی آفرینش و رستاخیز در قرآن در عین وجود اشتراکاتی بین آن دو است که وی علاوه بر روشهای سنتی مراجعه به لغت، با استفاده از روش معناشناسی همزمانی و توجه به معانی اساسی و نسبی کلمات به فهمی دقیقتر از معانی آفرینش و رستاخیز دستیافته است.
کلیدواژهها