تاریخگذاری روایت یکی از روشهای نوین حدیثشناسی است که برمبنای آن علاوهبر تعیین تقریبی پیدایش روایات، میتوان سیر ظهور و دلایل بروز و تفکر برههای از تاریخ جوامع مسلمان را شناسایی نمود. تحلیل اسناد روایات با ترسیم بصری «شبکه‌های عنکبوتی اِسناد» و با شناسایی «حلقههای مشترک» اصلی و فرعی از یک طرف و تحلیل ...
بیشتر
تاریخگذاری روایت یکی از روشهای نوین حدیثشناسی است که برمبنای آن علاوهبر تعیین تقریبی پیدایش روایات، میتوان سیر ظهور و دلایل بروز و تفکر برههای از تاریخ جوامع مسلمان را شناسایی نمود. تحلیل اسناد روایات با ترسیم بصری «شبکه‌های عنکبوتی اِسناد» و با شناسایی «حلقههای مشترک» اصلی و فرعی از یک طرف و تحلیل «متن» و نیز تحلیل توأمان «اسناد و متن» از طرف دیگر، ظهور تفکرات بسیاری در جهت نظریهپردازی عقاید، فقه، ترویج اخلاق و سبک زندگی مؤمنانه را نشان میدهد که در طول تاریخ اسلام منجربه پیدایش روایات بسیاری گردیده است که گاه به وثاقت و گاه به ضعف ظهور نموده و به تفاسیر روایی قرآن نیز راه یافتهاند. حسن حنفی پژوهشگر معاصر مصری معتقد است اسلام نیازمند درکی همسو با آزادی و پیشرفت بشر است و درک متون دینی علاوهبر روشهای مرسوم سنّتی نیازمند ابزارهای نوینی است تا در پیوند با علوم کلاسیک، کارآمدی متون مسلمانان را در جهان معاصر معنا بخشد. براساس این نگرش در عرصه علوم دین و روایت پژوهشگران دینی میتوانند با بهرهگیری از روشهای نوین تحقیق، با نقد متن و سند، تاریخگذاری روایات را با روش سنّتی عالمان مسلمان درآمیخته و با بومیسازی مکانیسمهای علمی، بین آن علوم و علوم سنّتی اسلامی، پیوند برقرار نمایند. در این مقاله برآنیم تا از رهیافت چنین نگرشی، در یک مطالعه موردی، با تحلیل اسناد و متن روایت «المرأة عورة» که در تفاسیر روایی قرآن مورد استناد قرار گرفته و با مراجعه به کتب رجالی عالمان مسلمان، زمان، مکان، پدیدآورندگان و سیر تطوّرات این روایت را در طول زمان ارزیابی کنیم، تاریخ ظهور این روایت را بازشناسی کرده و استفاده از این روششناسی را جهت کاربرد معتبرتر در تفاسیر روایی بومیسازی نماییم.